De kapitein van het vrachtschip Solong dat maandagochtend botste op een kerosinetanker op de Noordzee, is in het Verenigd Koninkrijk aangeklaagd voor dood door schuld. Bij de aanvaring raakte een bemanningslid van het vrachtschip vermist. Het Britse Openbaar Ministerie gaat ervan uit dat de man is omgekomen door "ernstige nalatigheid" van de kapitein. De verdachte is de 59-jarige Vladimir Motin uit de Russische stad Sint-Petersburg, werd woensdag bekend. Hij zit in voorlopige hechtenis en verschijnt morgen voor de rechtbank. Er zijn geen vermoedens dat er opzet in het spel was, zei de Britse premier Starmer deze week. De tanker waarop het vrachtschip botste, vervoerde kerosine voor het Amerikaanse leger en lag voor anker voor de Britse kust. Beide schepen vlogen na de aanvaring in brand. Een deel van de kerosine is in de Noordzee gelekt. Afgelopen woensdag brandde het vrachtschip nog steeds: Maritiem dienstverlener Boskalis is gevraagd om de kerosinetanker te bergen en was vandaag opnieuw aan boord van het schip. Medewerkers voerden inspecties en gasmetingen uit. Het bergingsbedrijf wil het schip gereedmaken om kerosine eruit te pompen en naar een haven te brengen. Wanneer dat kan is nog niet bekend. Volgens het bedrijf "kan dat nog wel even duren".

De Boekenweek is al drie dagen aan de gang, maar pas vanavond is de traditionele feestelijke opening: het Boekenbal. Het is de 73ste keer dat het literaire festijn wordt gehouden. Het thema van de Boekenweek is dit jaar 'Je Moerstaal'. Volgens organisator CPNB vieren we komende week "de taal waarin je vloekt, schrikt, juicht en liefhebt". CPNB-directeur Eveline Aendekerk voegde vanavond de daad bij het woord in de schouwburg van Amsterdam. Ze gaf de openingstoespraak in haar eigen moerstaal: het Roermonds. Aendekerk zei dat "voorgoed uit de wereld is geholpen dat het Boekenbal er alleen is voor de grachtengordel". In haar speech benadrukte ze dat de Boekenweek er voor iedereen in Nederland is, "wat je moerstaal ook is". Ze riep iedereen op zich te blijven uitdrukken in hun eigen taal en dialect. Uiting aan identiteit Volgens hoogleraar Marc van Oostendorp van de Radboud Universiteit is dialect voor mensen "een manier om uiting te geven aan hun identiteit". Er is nostalgie aan verbonden. Zo ziet hij grootouders die hun eigen kinderen het dialect niet hebben meegegeven, maar nu aan hun kleinkind een Nijntje-boek in dialect geven. "Zo proberen ze toch een stukje van die identiteit mee te geven." Hier en daar wordt gevreesd dat het dialect met uitsterven wordt bedreigd, maar volgens Van Oostendorp loopt het zo'n vaart niet. "Er zijn inderdaad taalwetenschappers die zeggen dat in 2050 alleen het Fries en Limburgs er nog zijn, maar dat geloof ik niet", zegt Van Oostendorp. "Dialecten verdwijnen niet, maar zullen wel verwateren en steeds meer op elkaar gaan lijken." Taal is volgens Van Oostendorp steeds meer vermengd geraakt doordat mensen mobieler zijn. "Vroeger bleven mensen wonen in de provincie wonen waar ze geboren waren en trouwden ze met iemand uit de omgeving. Maar nu gaat iemand die in Limburg is geboren in Utrecht studeren. Diegene kan een partner uit Groningen vinden, waardoor taal mengt." Dat beaamt taalwetenschapper Khalid Mourigh. Hij schreef een boek over straattaal en doet bij het Meertens Instituut onderzoek naar taal. "Wat je ziet, is taal die tussen het standaard Nederlands en dialect in zit. Zo wonen in Eindhoven mensen die geen dialect spreken, maar wel met een zachte G praten." "Je ziet dat door migrantentalen, zoals Surinaams en Papiaments, maar ook het Engels, een soort mengelmoes ontstaat." En dat is populair, zegt de taalwetenschapper. "Mede door sociale media." Maar niet alleen sociale media zijn bepalend, want woorden uit de straattaal van de jaren 90 worden nu ook nog door jongeren herkend en gebruikt. Volgens Mourigh is er "een stabiele basis" in de jongerentaal. Zo worden de woorden fittie (ruzie), of patta (schoen) al lange tijd door jongeren gebruikt, aldus Mourigh. "Dat hoor ik zelfs corpsballen in Leiden zeggen." Zachte G en Houdoe De vorming van jongerentaal hangt af van de etnische samenstelling van een plaats, zegt hoogleraar Van Oostendorp. "In Gouda, waar veel Marokkaanse Nederlanders wonen, hoor je veel Marokkaanse woorden. En in Rotterdam, waar de Kaapverdische gemeenschap groot is, hoor je woorden uit die taal." Van Oostendorp merkt op dat in de politiek aandacht is voor dialect. "Het is echt opmerkelijk dat in verschillende verkiezingsprogramma's aandacht wordt gevraagd voor de dialecten in Nederland." Onlangs investeerde de Rijksoverheid 18 miljoen euro in de bevordering van het Fries. Ook organiseren de regionale omroepen sinds 2023 jaarlijks een Regio Songfestival. Of de Boekenweek met het thema 'Je Moerstaal' ook bijdraagt aan het behoud van dialecten, durft Van Oostendorp niet te zeggen. "Maar in 2050 praten mensen in Brabant echt nog wel met een zachte G en zeggen ze 'Houdoe' als ze afscheid nemen. Dat is wat we tegen die tijd dialect noemen."

Mark Carney is beëdigd als nieuwe premier van Canada. De 59-jarige Carney, die eerder aan het hoofd stond van de centrale bank van Canada en het Verenigd Koninkrijk, treedt aan nu het land verwikkeld is in een handelsoorlog met de Verenigde Staten. "We zullen nooit, maar dan ook nooit, een onderdeel van de VS worden", zei de kersverse premier over uitspraken van president Trump, die Canada graag de 51ste Amerikaanse staat ziet worden. De Liberale Partij koos Carney zondag als opvolger van Justin Trudeau, die eerder dit jaar bekendmaakte dat hij zou aftreden. Omdat de Liberale Partij de regerende partij is, neemt Carney het stokje over tot aan de volgende federale verkiezingen. Die zijn uiterlijk in oktober. Kredietcrisis, Brexit, handelsoorlog Hij treedt aan op een precair moment in de Canadese politiek. Het land zag de goede relatie met buurland VS in korte tijd verslechteren. Begin deze maand gingen de Amerikaanse importheffingen op producten uit Canada in. Canada reageerde direct met eigen importheffingen op Amerikaanse producten. Deze week dreigde Trump de heffingen op Canadees staal met 25 procent te verhogen. Carney is de eerste Canadese premier zonder politieke achtergrond, maar aan ervaring met grote economische uitdagingen ontbreekt het hem niet. Tussen 2008 en 2013 was hij gouverneur van de Bank of Canada. Nadat hij het land door de ergste gevolgen van de financiële crisis had geloodst, kreeg hij dezelfde functie bij de Bank of England. Dat maakte hem de eerste niet-Brit die de leiding had over de centrale bank van het Verenigd Koninkrijk sinds de oprichting in 1694. Carney mengde zich in het verhitte debat over Brexit en waarschuwde herhaaldelijk voor rampzalige economische gevolgen. Nadat een kleine meerderheid van de Britse bevolking voor Brexit had gekozen, werd Carney geprezen door topeconomen omdat hij de "de boel wist te stabiliseren". Hij leidde de Bank of England tot 2020, waarna hij werd aangesteld als speciaal gezant van de Verenigde Naties voor klimaatactie en financiën. 'Respect en samenwerking' Carney zei vandaag dat hij bereid is om met Trump te praten, maar alleen als die de Canadese soevereiniteit respecteert. Hij heeft nog geen plannen voor een bezoek aan Washington, maar hoopt de Amerikaanse president binnenkort telefonisch te spreken. "De president is een succesvolle zakenman en dealmaker. We zijn zijn grootste klant in zoveel industrieën", zei Carney over Trump. "Klanten verwachten respect en samenwerking." Verkiezingen Carneys voorganger Trudeau stapte op onder grote druk. De Canadese bevolking had nog maar weinig vertrouwen in hem en ook van het parlement genoot hij weinig steun. Niet alleen de oppositie, maar ook leden van zijn eigen partij wilden van hem af. "Ik ben bij verkiezingen niet de beste optie voor mijn partij", zei Trudeau bij de bekendmaking van zijn aftreden. Trudeaus impopulariteit maakte ook dat de Liberale Partij er belabberd voorstond in de peilingen. Nu Trump een handelsoorlog in gang heeft gezet, stijgt de populariteit van de partij weer.

Gedetineerden van de gevangenis in Roermond klagen over koud water. Door problemen met de ketels komt er al maanden geen warm water uit de kraan, waardoor ze met koud water moeten douchen. De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), verantwoordelijk voor de dagelijkse zorg van gevangenen, erkent de problemen. Gedetineerden klagen al geruime tijd over de watertemperatuur, zeggen hun advocaten tegen de regionale omroep L1. De omroep sprak ook een ex-gedetineerde die elf maanden in Roermond heeft vastgezeten, en onlangs is vrijgekomen. Naar zijn zeggen hebben de douches sinds de laatste maanden van 2024 geen warm water meer. Hij noemt de situatie "onmenselijk". "De eerste mannen die zich douchen, hebben met een beetje geluk nog warm water. De rest moet het doen met koud water", zegt hij. "Er zijn zelfs gevangenen die de tuinslang, die in het washok hangt, naar de douche uitrollen. Daar komt lauw water uit en zo spoelen ze zich af." Technisch probleem De directie van de gevangenis laat aan de omroep weten op de hoogte te zijn van het probleem. "Er is een technisch probleem met de ketels, die eerder defect zijn geraakt dan voorzien in het onderhoudsplan", verklaart een woordvoerder van de gevangenis. "Er zijn door de beheerder van het gebouw nieuwe onderdelen besteld, maar door langere levertijden laat een structurele oplossing langer op zich wachten dan we zouden willen." De gevangenis begrijpt dat het een vervelende situatie is voor de gedetineerden en zegt hard te werken aan een oplossing. "In de tussentijd is door de beheerder van het gebouw een noodvoorziening getroffen, waardoor het water niet ijskoud is, maar wel kouder dan gewenst. Op sommige momenten van de dag is er meer kans op warm water, vooral in de ochtend", aldus de woordvoerder.

Lobbyisten van de Chinese telecomgigant Huawei zijn niet meer welkom in de gebouwen van de Europese Unie in Brussel en Straatsburg. De maatregel gaat onmiddellijk in. Het besluit volgt op een golf van huiszoekingen en arrestaties in België, Frankrijk en Portugal in een onderzoek naar corruptie binnen het Europees Parlement. Lobbyisten van Huawei zouden steekpenningen hebben betaald aan Europarlementariërs in ruil voor politieke steun. Circa vijftien (voormalige) Europarlementariërs zouden tussen 2021 en nu van Huawei voetbaltickets, reizen naar China, luxe diners en mogelijk contant geld hebben gekregen. De politici zouden in ruil voor de cadeaus zijn aangespoord om Huawei toegang te laten houden tot de Europese markt. Zerotolerancebeleid Huawei heeft negen lobbyisten met toegang tot het Europees Parlement, onder wie een Belgisch-Italiaanse lobbyist die de spil zou zijn in de zaak. Volgens een woordvoerder van het Europees Parlement is het toegangsverbod een voorzorgsmaatregel. Het bedrijf zegt tegen het Franse persbureau AFP dat het de beschuldigingen serieus neemt. Naar eigen zeggen hanteert Huawei een zerotolerancebeleid wat betreft corruptie.

De NAVO heeft een tekort aan ijsbrekers, zei NAVO-secretaris-generaal Rutte gisteren in een persmoment met Donald Trump. De Amerikaanse president liet daarop weten dat hij tientallen ijsbrekers wil aanschaffen, die met hun versterkte romp door het ijs kunnen breken. Volgens Rutte is het Noordpoolgebied in verandering: "China gebruikt er vaarroutes, Rusland is zich aan het herbewapenen." Welke belangen spelen er in het Noordpoolgebied? Willem Barentsz Terwijl de Nederlandse ontdekkingsreiziger Willem Barentsz in 1596 nog vast kwam te zitten in het poolijs, is de zee langs de noordkust van Siberië nu beter bevaarbaar. Door klimaatverandering neemt de hoeveelheid zee-ijs op de Noordpool af. Dus vinden steeds meer schepen hun weg naar het poolgebied. Volgens de Arctische Raad verdubbelde het aantal gevaren kilometers er in het afgelopen decennium. Die nieuwe mogelijkheden in het poolgebied leiden nu tot een ijsbrekerwedloop. Zo sloten de VS, Canada en Finland vorig jaar al het ICE-pact. Met behulp van dit Icebreaker Collaboration Effort moeten de VS en bondgenoten uiteindelijk een vloot van zo'n zeventig tot negentig ijsbrekers krijgen. Slechts één zware ijsbreker Nu heeft de VS volgens Trump slechts één inzetbare zware ijsbreker. Maria Ackrén legt uit dat ijsbrekers een sleutelrol spelen in de toegang tot het Noordpoolgebied. Ze is analist en verbonden aan de Groenlandse Universiteit in Nuuk. "Het probleem is dat Amerika nu vrijwel geen ijsbrekers heeft. Als je boten wil laten varen in het poolgebied, heb je die ijsbrekers nodig. Ook in de zomer, want dan drijven er nog altijd veel losse ijsschotsen die schepen kunnen beschadigen." Rusland besloot daarom al veel eerder om te investeren in ijsbrekers en heeft ongeveer veertig stuks. "Door het smeltende ijs krijgt Rusland een bevaarbare zee langs de kust. Die kustlijn willen ze beschermen", zegt defensie-specialist Dick Zandee van instituut Clingendael. Hij doelt op de mogelijkheid dat de VS in de toekomst vaker met vliegdekschepen door het Noordpoolgebied zou kunnen varen. Volgens de defensie-specialist is Rusland, ondanks de oorlog in Oekraïne, inderdaad aan het herbewapenen in het gebied. "Ze bouwen er bijvoorbeeld nieuwe militaire vliegvelden zodat luchtstrijdkrachten het gebied straks beter kunnen verdedigen." Op deze kaart zie je de militaire bases van Rusland en de NAVO-landen: Ook China investeerde de afgelopen jaren in ijsbrekers. Dat land wil vooral de toegang tot de noordelijke zeeroute veiligstellen, zegt Zandee. Die route tussen China en Europa is tien dagen sneller dan het traject via het Suezkanaal. Volgens Zandee wil China daarom zelf ervaring opbouwen in het Noordpoolgebied. "Overal zetten ze handelskantoren op, zodat ze zeker zijn dat China voet aan wal heeft. Ze hebben een strategische agenda gericht op de lange termijn." Zo publiceerde China in 2018 een Arctisch beleid, waarin het zichzelf een near-Arctic-state noemde. China ligt zo'n 1500 kilometer van de poolcirkel. In 2013 kreeg het de status van observator in de Arctische Raad. Ook Nederland heeft die status. Rol van Nederland Nederland heeft ook een Polaire Strategie. En omdat de huidige dit jaar afloopt, wordt er gewerkt aan een nieuwe. In het document staat hoe de Nederlandse overheid denkt over klimaat, economie en wetenschappelijk onderzoek in het Noordpoolgebied. Hoewel geopolitiek in de afgelopen decennia een grotere rol is gaan spelen in die strategie, verwacht Zandee niet dat Nederland een grote maritieme bijdrage zal leveren in het Noordpoolgebied. "Het Korps Mariniers oefent in Noorwegen, maar onze fregatten zijn al nodig op de Atlantische Oceaan en in het Caribisch gebied", zegt Zandee. "Daarnaast zijn de wanden van onze schepen niet dik genoeg om goed tegen ijsschotsen te kunnen." Groenland annexeren In het gesprek tussen Trump en Rutte kwam ook de Amerikaanse wens om Groenland te annexeren opnieuw voorbij. Volgens Trump zou Rutte als secretaris-generaal van de NAVO een cruciale rol kunnen spelen in de overname van Groenland. Rutte zei de NAVO daar niet in te willen betrekken. De leiders van alle vijf de politieke partijen in Groenland hebben de uitspraken van Trump veroordeeld. "Wij, alle partijleiders, kunnen de herhaalde uitspraken over annexatie en controle van Groenland niet accepteren", schrijven ze in een gezamenlijke verklaring. "Ons land zal nooit tot de VS horen en wij Groenlanders zullen nooit Amerikanen zijn", schrijft vertrekkend premier Egede. "Stop met ons respectloos te behandelen. Genoeg is genoeg." Trump aast al langer op Groenland. Tijdens zijn eerste termijn liet hij er een nieuw Amerikaans consulaat openen. Volgens Ackrén is het een duidelijk signaal dat de VS zijn invloed in het gebied wil vergroten. Eerder maakten we deze video over de Amerikaanse interesse in Groenland:

Het kolossale, witmarmeren Kennedy Center glinstert in de zon aan de Potomac-rivier in Washington D.C. Waar oud-presidenten als Abraham Lincoln en Thomas Jefferson worden geëerd met imposante standbeelden, leeft de nalatenschap van John F. Kennedy ook op een andere manier voort: in muziek, dans en theater. Van de intieme, gratis wekelijkse concerten met talenten zoals Ranky Tanky, een band uit de staat South Carolina met West-Afrikaanse roots, tot grootheden als Beyoncé en John Williams: hier wordt de cultuuragenda gezet voor het hele land. Maar het Kennedy Center ligt onder vuur van president Trump. Het is "te woke" geworden en de optredens bestaan uit "anti-Amerikaanse propaganda", zegt de president. Trump wil nu ook op het Kennedy Center zijn Make America Great Again-stempel drukken. Hij wil bepalen wat Amerikaanse kunst moet zijn. Het is niet uniek dat een president nieuwe bestuursleden voor het Kennedy Center benoemt. Wel uniek is dat Trump zichzelf voorzitter heeft gemaakt. En dat terwijl hij heeft toegegeven dat hij nooit een bezoek heeft gebracht aan het centrum. Zijn MAGA-vertrouwelingen in het bestuur lijken ook niet veel met cultuur te hebben. 'Make the Arts Great Again' Bij de Reach, de experimentele vleugel van het Kennedy Center, haalt drag-performer Tara Hoot haar optreden van februari vorig jaar aan. Tara Hoot, die doet denken aan de kleurrijke tv-persoonlijkheid Dame Edna, omschrijft zichzelf als "Mister Rogers in een jurk", een verwijzing naar de brave presentator van een Amerikaans kinderprogramma uit de jaren 70. In haar optredens leest Tara Hoot verhalen voor aan kinderen en hoopt hun "zelfvertrouwen mee te geven om te zijn wie ze willen zijn." Haar voorstelling heeft nu een politieke lading gekregen. Trump wil afrekenen met dragshows en schreef op zijn socialemediaplatform Truth Social: "Vorig jaar presenteerde het Kennedy Center dragshows die specifiek gericht waren op onze jeugd, dit zal stoppen." Trump vindt dat dragperformers "roofdieren" zijn en ongeschikt voor kinderen. Dit jaar zijn er meerdere dragshows in het Kennedy Center geweest, maar die van Tara Hoot was de enige speciaal voor kinderen. De dragperformer vermoedt dan ook dat haar optreden, in een zijhalletje, de aanleiding was voor Trumps recente uitlatingen. "Mijn optredens bestaan uit bubbels en glitter, wie vindt dat niet leuk?", zegt Tara Hoot met een vleugje spot. Artiesten keren Kennedy Center de rug toe Ze vindt dat Trump gemarginaliseerde groepen, zoals de lhbtiq+-gemeenschap en mensen van kleur, gebruikt voor zijn "fascistische agenda waarmee hij greep wil krijgen op de Amerikaanse cultuur". Ze is niet de enige die moeite heeft met de nieuwe wind. Zo heeft Alfred Street Baptist Church, een prominente kerk voor de zwarte gemeenschap in en rond Washington D.C., zijn kerstconcert van dit jaar al geannuleerd. De kerk stelt dat het Kennedy Center een plek moet zijn voor inclusie en artistieke vrijheid, en dat Trump die waarden niet kan waarborgen. Grotere namen uit de entertainmentindustrie hebben zich ook teruggetrokken. Zo distantieert producent en schrijver Shonda Rhimes, bekend van Grey's Anatomy en Bridgerton, zich van het Kennedy Center. Lin-Manuel Miranda heeft ook een streep gezet door zijn optreden. Zijn hitmusical Hamilton, een hervertelling van de Amerikaanse onafhankelijkheid, stond op de agenda voor Amerika's 250ste verjaardag later dit jaar. Ook bezoekers laten hun onvrede blijken. Zo werd vicepresident Vance gisteravond uitgejouwd en uitgefloten door het publiek bij een bezoek aan een concert in het Kennedy Center: Wat Trump zelf op het programma wil, is nog onduidelijk. Geestverwant Steve Bannon kondigde aan dat het J6 Prison Choir op het grote podium zal optreden. De gelegenheid wordt dan gebruikt om de "'elites' één nacht in de 'D.C. goelag' te plaatsen", zei Bannon. De goelags waren de gevangenenkampen van Sovjetleider Stalin. Miljoenen mensen kwamen er om het leven. Het J6-koor bestaat uit ongeveer twintig gevangenen die betrokken waren bij de Capitool-bestorming op 6 januari 2021. Hun hitnummer Justice for All, waarin geluidsopnamen van Trump zijn verwerkt, werd gebruikt in Trumps verkiezingscampagne. Het optreden van het J6-koor is nog niet bevestigd door het Kennedy Center. "Dat het J6-koor zou mogen optreden in het herdenkingsgebouw voor een vermoorde president is krankzinnig", stelt Tara Hoot.

Nederland blijft meepraten over het Europese defensie- en herbewapeningsplan ReArm, zei premier Schoof op zijn wekelijkse persconferentie. Het kabinet is positief over de "contouren" van de plannen van de Europese Commissie om Europa te herbewapenen en een betere defensie op te bouwen. "Aan de gesprekken doen we actief mee", zei Schoof. "De verschillende onderdelen van het plan moeten nog worden uitgewerkt en daarover gaan we weer in gesprek met de Tweede Kamer." Het kabinet zal zich volgens Schoof vooral kritisch opstellen als de financiering van de plannen niet deugt of een gevaar is voor de financiële stabiliteit van de Europese landen. Deze afspraak is de belangrijkste uitkomst van de gesprekken die Schoof gisteren voerde met de fractievoorzitters van PVV, NSC, BBB en VVD. De eerste drie fracties stemden tegen Nederlandse deelname aan het Europese defensieplan, uit vrees dat het financieel uit de hand loopt. Het leidde gisteren tot crisisoverleg op het ministerie van de premier. Die vond het onwerkbaar dat hij door de regeringspartijen min of meer was teruggefloten en niets meer mocht zeggen over het Europese defensiebeleid. Na uren praten trokken PVV, NSC en BBB hun verzet in en gingen ze onder voorwaarden akkoord. Die voorwaarden zijn vooral financieel. De drie partijen hadden gevraagd om Nederland "niet te laten deelnemen aan ReArm Europe". Maar dat kan helemaal niet, aldus Schoof. "Nederland zit nu eenmaal in de EU." Financiële deugdelijkheid Volgens de premier is er geen moment geweest en komt er ook geen moment dat Nederland in zijn eentje het plan of een onderdeel van het plan kan tegenhouden. Er geldt geen vetorecht voor het veelomvattende langetermijnplan. Wel kan Nederland aandringen op financiële deugdelijkheid en samen met een meerderheid van andere landen proberen het de gewenste kant op te sturen. Nederland kan zo nodig tegen onderdelen stemmen zei Schoof, maar de meerderheid telt. Wat het kabinet en de coalitiepartijen betreft gaan de Europese landen geen langdurige gemeenschappelijke financiering van elkaars begrotingstekorten en schulden aan om hun extra defensie-uitgaven te betalen. Voor deze financiering wordt de term eurobonds gebruikt: langdurige leningen van de Europese landen gezamenlijk die ook gezamenlijk worden afgelost. Volgens Schoof komen er geen eurobonds, maar gaat het om leningen aan individuele landen die zij zelf moeten terugbetalen. Het is wel zo dat de andere landen garant staan. "Het zijn geen eurobonds. Het raakt Nederland niet", zei Schoof. "Geen minister van Financiën zal zeggen dat deze leningen eurobonds zijn." In totaal wil de Europese Commissie 150 miljard euro lenen voor individuele landen die daarmee hun defensie-uitgaven kunnen versnellen. Verder wil de Europese Commissie 650 miljard euro vrijspelen door de lidstaten tijdelijk iets minder streng te beoordelen op hun begroting. "Wij willen dat dit maximaal vier jaar kan", zei Schoof. "En het begrip 'defensie' moet niet opgerekt worden zodat het geld aan andere zaken wordt uitgegeven." Schoof acht het goed mogelijk dat Nederland geen van beide financiële mogelijkheden nodig heeft, maar 'op eigen kracht' extra defensie-uitgaven kan doen. 'Goede constructieve gesprekken' Op vragen over de crisisachtige gesprekken met PVV, NSC en BBB zei Schoof dat het "goede constructieve gesprekken" waren. "Het resultaat telt. We moeten de zorgen van de Tweede Kamer serieus nemen. Die gingen over de Europese schuldenlast op lange termijn en de financiële stabiliteit." Er volgen nog veel gesprekken tussen de EU-landen en met de Tweede Kamer, kondigde de premier aan. Die gaan over geld maar vooral over het opbouwen van de Europese defensie-industrie, onafhankelijker worden van de Verenigde Staten en gezamenlijk meer wapens en defensiematerieel inkopen. Schoof: "Laten we niet vergeten waarom we dit allemaal doen. We maken ons zorgen over de Russische agressie en dat gaat over de lange termijn."

Sri Lanka past de dienstregeling van nachttreinen aan om wilde olifanten te beschermen. De spoorwegen hopen zo te voorkomen dat olifanten worden aangereden. Eind vorige maand botste een sneltrein op een kudde in een natuurreservaat. De trein belandde deels naast het spoor. Zeven olifanten overleefden het ongeluk niet. De inzittenden van de trein raakten niet gewond. Aanrijdingen met olifanten komen steeds vaker voor, schrijven media in Sri Lanka. De afgelopen 17 jaar zouden meer dan 130 olifanten zijn omgekomen bij botsingen met treinen. Daarom komen de spoorwegen met maatregelen. Betere remmen Op trajecten die door bossen lopen zullen 's nachts minder treinen rijden, vooral in het noorden en oosten van het land. Langs spoorwegen worden struiken weggehaald en extra lampen geplaatst zodat machinisten olifanten beter kunnen zien aankomen. Ook komen er bewegingssensoren en worden gaten tussen de rails opgevuld, om te voorkomen dat olifanten daarin vast komen te zitten. Op routes waar vaak kuddes lopen, worden elektrische treinen ingezet, die sneller kunnen remmen. Het aantal olifanten in Sri Lanka neemt al decennia af. In de 19e eeuw werd geschat dat het land zo'n 14.000 olifanten herbergde. In 2019 werd het aantal geschat op 7500.

Vijf universiteiten in Limburg, België en Duitsland gaan meer samenwerken. Zo willen ze het voor studenten mogelijk maken om een studie in drie landen tegelijk te kunnen volgen. De Universiteit van Maastricht, de Open Universiteit in Heerlen, de technische RWTH in Aken en de universiteiten van Hasselt en Luik hebben vandaag een overeenkomst ondertekend. Daarbij werd het begrip 'trinationaal onderwijs' gelanceerd: dezelfde studie in drie landen, zodat studenten de mogelijkheid krijgen om een deel van hun opleiding over de grens te volgen, meldt de regionale omroep L1. 'Grens geen obstakel maar kans' Volgens de provincie Limburg tellen de vijf universiteiten meer dan 100.000 studenten. De provincie denkt dat de samenwerking de concurrentiepositie in Europa kan versterken. "Trinationaal onderwijs is een booster voor het cv van studenten die een opleiding in drie landen tegelijk kunnen doen", zegt gedeputeerde Elianne Demollin-Schneiders. "Wij zien de grens niet als een obstakel, maar als een kans om internationale ervaringen toegankelijker te maken voor studenten én professionals." De samenwerking kan volgens de provincie ook positief zijn voor studenten met een kleinere portemonnee. De betrokken steden hebben goede onderlinge ov-verbindingen, dus studenten kunnen vanuit hun eigen woonplaats eenvoudig reizen naar colleges over de grens. De komende jaren zullen de universiteiten verder onderzoeken welke vormen van samenwerking mogelijk zijn.

Pas veertig minuten nadat de laatste Hamas-terrorist kibboets Nir Oz op 7 oktober 2023 had verlaten was het Israëlische leger aanwezig om hulp te bieden. Dat staat in een onderzoek van het Israëlische leger naar de aanval op de kibboets, waar The Times of Israel over schrijft. In het onderzoek gaat het opnieuw over het falen van het leger bij het beschermen van de kibboets. Hoofdzaak was dat het leger veel te laat aanwezig was. "De terroristen voerden hun wreedheden feitelijk vrijwel ongestoord uit." Het team heeft honderden uren besteed aan het onderzoek naar Nir Oz. Daarbij werd onder meer gekeken naar de bodycams van terroristen, WhatsApp-gesprekken van inwoners en beveiligingscamera's. Ook werden overlevenden, voormalige gijzelaars en mensen die de kibboets probeerden te verdedigen ondervraagd. Inschattingsfout Volgens de onderzoekers heeft het leger niet tactisch of moreel gefaald, maar maakte het een inschattingsfout. "De eenheden konden naar de kibboets navigeren, ze rekten geen tijd uit angst en het was niet zo dat ze ervoor kozen om niet te vechten", citeert de krant. "Het falen gebeurde omdat het commandocentrum niet inzag dat de situatie in Nir Oz zeer grimmig was, en dat er op grote schaal moorden en ontvoeringen plaatsvonden. Daarom lag de prioriteit niet bij het sturen van eenheden naar Nir Oz in plaats van naar andere aangevallen gebieden." Het team stelt dat het leger ook op andere plekken niet op tijd was, "maar er was geen plek waar er zo'n dodelijke combinatie was van geweld en het gebrek aan militaire kracht". In de kibboets aan de grens met de Gazastrook zijn bijna alle honderd woningen aangevallen. Volgens het onderzoek zijn zes woningen buiten schot gebleven. Meer dan vijfhonderd leden van Hamas zouden Nir Oz hebben overspoeld. Op dat moment waren er 386 Israëliërs aanwezig. Grootscheepse aanval De onderzoekers concluderen dat het leger faalde om bescherming te bieden. omdat het niet was voorbereid op een grootschalige aanval. Zo'n veertig plekken werden tegelijk aangevallen door ongeveer 5600 gewapende Hamas-terroristen. Zo'n 1200 Israëliërs kwamen om en 251 mensen werden gegijzeld. In Nir Oz kwamen 47 mensen om: 41 inwoners en 6 mensen die vluchtten van een festival in de buurt. 76 mensen werden ontvoerd, 9 van hen kwamen die dag om het leven in de kibboets, onderweg naar Gaza of in Gaza zelf. Bij de daaropvolgende oorlog tegen Hamas kwamen dertien van de 67 overgebleven gijzelaars om het leven. Van vijf gijzelaars uit Nir Oz wordt aangenomen dat ze in leven zijn. Ook wordt aangenomen dat er negen lichamen van omgekomen gijzelaars in Gaza zijn. 49 gijzelaars zijn vrijgelaten en de lichamen van dertien gijzelaars zijn teruggegeven aan Israël. Op 7 oktober vorig jaar, exact een jaar na de aanval, bracht verslaggever Sander van Hoorn een bezoek aan de kibboets. Hij sprak daar met overlevenden:

Of je wel of niet kwijtschelding kan krijgen van de aanslag waterschapsbelasting, hangt erg af van waar je woont. Dat meldt de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR) na eigen onderzoek. Nederland telt 21 waterschappen. Die zorgen onder meer voor een goede waterstand, het zuiveren van rioolwater en het controleren en zo nodig versterken van dijken. Daarvoor heffen zij belasting. Mensen met een smalle beurs kunnen vragen om kwijtschelding. Maar waterschappen hanteren verschillende regels om die verzoeken te toetsen. Dat raakt met name ouderen die alleen van een AOW-uitkering moeten rondkomen. Zo krijgt iemand in die situatie uit Arnhem wel kwijtschelding van het waterschap Rivierenland, maar iemand die in het gebied Rijn en IJssel woont niet. Lagere grenzen Een van de oorzaken van de verschillen is het feit dat sommige waterschappen als grens voor vrijstelling de 'bijstandsnorm gepensioneerden' hanteren, die lager is dan de 'AOW-norm'. "Bij de lage norm kunnen burgers met alleen AOW geen recht hebben op kwijtschelding en zij moeten dan dus de aanslag betalen", zegt sociaal raadsman Maarten Bockting, die het onderzoek uitvoerde. Een andere norm waar waterschappen verschillend naar kijken, is die van het vermogen. Lagere overheden, zoals gemeenten en waterschappen, mogen de landelijke norm voor kwijtschelding verhogen met maximaal 2000 euro. Maar dat doen ze niet allemaal. Het LOSR-onderzoek laat zien dat vijf waterschappen niet volledig gebruik maken van de mogelijkheden om regels voor kwijtschelding te versoepelen. De waterschappen Zuiderzeeland, Rijn en IJssel, Hunze en Aa's en Hoogheemraadschap van Rijnland hanteren zowel een lagere inkomensgrens als een lage vermogensgrens. Het waterschap Dommel hanteert wel de hogere AOW-norm, maar niet de hogere vermogensgrens. Belastingbetalers "Sommige waterschapsbesturen kiezen voor de meest ruime kwijtscheldingsregels om mensen met een krappe portemonnee te ontzien", staat in een schriftelijke reactie van de Unie van Waterschappen. "Andere waterschapsbesturen vinden het belangrijker om de kosten voor het waterbeheer over alle belastingbetalers te verdelen. Hoe meer kwijtschelding er verleend wordt, hoe hoger de rekening voor de rest van de belastingbetalers. Want het bedrag dat nodig is voor het waterbeheer moet sowieso opgehaald worden." Ophef in 2023 over zzp'ers In 2023 waren belangenverenigingen voor minima ook ontstemd over het feit dat zzp'ers in armoede bij de helft van de waterschappen gewoon belasting moeten betalen. Werknemers of uitkeringsgerechtigden met een even laag inkomen hoefden dit niet, bleek toen uit cijfers van de Unie van Waterschappen. Ook een deel van de gemeenten sloot arme zzp'ers uit. Het ging om kwijtschelding van lokale belastingen, bijvoorbeeld voor het zuiveren van rioolwater. Belangenverenigingen voor minima noemden de uitsluiting "vreemd" en "pijnlijk".

De voormalige Filipijnse president Duterte is niet fysiek in de rechtszaal verschenen bij de eerste hoorzitting in zijn zaak bij het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Duterte volgde de korte zitting via een videoverbinding. "Hij heeft een lange reis met een aanzienlijk tijdsverschil achter de rug", zei rechter Iulia Motoc. De 79-jarige Duterte werd deze week op het vliegveld van Manilla opgepakt toen hij uit Hongkong terugkeerde. Hij werd met een vliegtuig naar Nederland gebracht, waar hij werd overgebracht naar het detentiecentrum in Scheveningen. Dutertes advocaat stelt dat zijn cliënt is ontvoerd. "Voor advocaten is het buitengerechtelijke uitlevering. Voor minder juridische geesten is het pure en simpele ontvoering." Hij noemt de arrestatie een "politieke afrekening". Volgens de advocaat kampt Duterte met medische problemen, waardoor hij niet kan bijdragen aan de hoorzitting. Iulia Motoc zegt echter dat de arts van het hof Duterte "volledig mentaal bewust en fit" heeft verklaard. Misdaden tegen menselijkheid Duterte wordt verdacht van misdaden tegen de menselijkheid. Onder zijn bewind werden duizenden drugsdealers en drugsverslaafden gedood, vaak zonder enige vorm van proces. Al tijdens zijn verkiezingscampagne in 2016 beloofde Duterte "een bloedbad" waarbij 100.000 drugscriminelen en drugsverslaafden zouden omkomen. "Vergeet die wetten over mensenrechten", betoogde hij. "Al die dealers, rovers en luilakken moeten aan de bak, want ik ga jullie doden." Precieze cijfers over het aantal slachtoffers zijn er niet. De overheid hield het bij Dutertes vertrek in 2022 op meer dan zesduizend. Onderzoeksjournalisten gaan ervan uit dat het zeker het dubbele is. 43 moorden In de hoorzitting van een half uur kreeg Duterte nogmaals te horen wat zijn rechten zijn en van welke misdaden hij wordt verdacht. Het strafhof richt zich op een beperkt aantal incidenten om de bewijsvoering te vergemakkelijken. Het gaat om 19 moorden tussen 2011 en 2016, toen Duterte burgemeester was van Davao City, en 24 moorden die plaatsvonden tussen 2016 en 2019, tijdens zijn presidentschap. Duterte, gekleed in een jasje met stropdas, luisterde naar de zitting via een koptelefoon, vaak met zijn ogen gesloten. Hij hoefde geen verklaring af te leggen en sprak alleen om zijn naam en geboortedatum en -plaats te bevestigen. Aanhangers en tegenstanders Buiten bij het ICC hadden zich tientallen mensen verzameld. Aanhangers van de oud-president hadden Filipijnse vlaggen bij zich en spandoeken met teksten als "Send him back" en "Hero". "Door alle drugsverslaafden durfden mensen de straat niet meer op. Hij zorgde ervoor dat kinderen weer buiten konden spelen," zei een van de aanwezigen tegen persbureau ANP. Een paar meter verderop stonden tientallen tegenstanders van Duterte. Zij wezen op de minderjarige slachtoffers die om het leven kwamen doordat ze in vuurgevechten terechtkwamen. "Het is heel belangrijk dat Duterte berecht wordt voor zijn bloedige regime en daar niet mee wegkomt", zei een van de betogers. Op 23 september is een hoorzitting gepland om vast te stellen of er voldoende bewijs is om de zaak tegen Duterte voor de rechter te brengen. De zaak kan jaren duren. Duterte kan een levenslange gevangenisstraf krijgen.

Het kabinet heeft excuses aangeboden aan de nabestaanden en slachtoffers van het bombardement op Hawija in Irak in 2015. Minister Brekelmans van Defensie zegt dat de aanval "rechtmatig" was, maar noemt het vreselijk dat daarbij onbedoeld burgerslachtoffers zijn gevallen en veel schade is ontstaan. "Het kabinet betreurt dit en biedt hiervoor excuses aan", aldus Brekelmans die deze boodschap deze week heeft overgebracht aan de burgemeester van Hawija. Woonwijk Al jaren speelt in Den Haag de vraag wat er precies gebeurde bij het bombardement door Nederlandse F-16's straaljagers op een bommenfabriek van Islamitische Staat. Er kwamen ten minste 70 burgers om het leven, toen een hele woonwijk werd verwoest, zo werd pas in 2019 duidelijk. Een commissie onder voorzitterschap van oud-minister Winnie Sorgdrager had in januari een hard oordeel. De Nederlandse defensie had te weinig informatie om goed in te schatten wat de destructieve gevolgen konden zijn van de F-16-bommen. Er werd te veel geleund op Amerikaanse informatie. Ook heeft toenmalig Defensieminister Hennis de Tweede Kamer in de nasleep "keer op keer" onvolledig en onjuist geïnformeerd. Het kabinet noemt de conclusies van de commissie "stevig en pijnlijk" en zegt aan de slag te gaan met de aanbevelingen van de commissie. De aangeboden excuses betekenen niet dat de nabestaanden en slachtoffers een schadevergoeding krijgen. Er is wel een groep Irakezen die een schadevergoeding wil hebben, maar die probeert dat via een rechtszaak voor elkaar te krijgen. Er wordt wel geïnvesteerd in allerlei projecten om de gemeenschap in Hawija te helpen.

Ze zijn populair, lijken erg succesvol in de beleggings- en cryptowereld, maar uit onderzoek blijkt dat hun aanbevelingen niets waard zijn. Consumenten doen er daarom goed aan om niet te investeren op basis van aanbevelingen van finfluencers. Dat zeggen onderzoekers van de Universiteit van Utrecht, die hebben onderzocht wat het advies van financiële influencers oplevert. De onderzoekers bekeken meer dan 400 aanbevelingen van 21 finfluence-accounts op het gebied van crypto en beleggingen in aandelen. Daarbij werden onder andere de verschillen met adviezen van financieel adviseurs onder de loep genomen. Uit het onderzoek blijkt dat adviezen van finfluencers vaak te laat komen. "We zien dat finfluencers heel goed zijn in het vinden van aandelen die het op een moment heel erg goed doen, maar op het moment van de aanbeveling eigenlijk alweer afzwakken", zegt Anouk de Regt, een van de onderzoekers. Het opvolgen van adviezen leidde tot slechter resultaat dan het marktgemiddelde en soms zelfs tot verlies. Eigenbelang Dirk Gerritsen, die ook heeft meegewerkt aan het onderzoek, wijst erop dat finfluencers doorgaans geen financiële opleiding hebben gehad. Volgens Gerritsen geven de finfluencers daarbij hun advies vooral uit een eigen belang: "De finfluencer wil wel verdienen. We zien dat er vaak beleggingsboeken, abonnementen of cursussen worden aangeboden." Finfluencers hebben een groot bereik. Uit onderzoek in 2022 van Wijzer in Geldzaken bleek dat twee derde van de jongeren die financiële influencers volgen zich laat beïnvloeden door reclame over snel geld verdienen. Een derde van die jongeren is na het opvolgen van advies wel eens in de financiële problemen gekomen. Richtlijnen Nog geen jaar geleden legde de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de eerste boete op. Maar al langer waarschuwt de toezichthouder voor de risico's van finfluencers. De AFM heeft daarom richtlijnen opgesteld. Zo mogen ze bijvoorbeeld geen beleggingsadviezen geven zonder vergunning, ze moeten duidelijk aangeven wanneer hun bericht gesponsord is, en het eigenbelang moet duidelijk zijn. Afgelopen week legde de toezichthouder een miljoenenboete op aan de beleggers-app Bux omdat die finfluencers inzet om klanten te werven. Ze kregen per binnengehaalde klant een beloning: "Dergelijke financiële prikkels zijn onwenselijk en slecht voor het vertrouwen in de sector", benadrukte AFM-bestuurder Jos Heuvelman. Financieel bewust Ook het voormalige platform Financiën & Zo van Raymon werd onderzocht. In 2020 richtte hij het samen met zijn broertje op, inmiddels is het platform verkocht: "Mijn broertje had een achtergrond in de economie, ik was meer gericht op de marketing." Ze wilden kijken wat ze daarmee konden bereiken. "We probeerden zoveel mogelijk informatie te delen op een zo laagdrempelig mogelijke manier. We kregen veel positieve reacties, maar ook wel wat kritiek als het bijvoorbeeld ging over crypto." Raymon is niet verbaasd over de resultaten van het onderzoek van de Universiteit Utrecht: "Wij vermeldden altijd duidelijk dat we geen financieel adviseurs waren, ook zie ik mezelf niet als expert." Toch heeft hij wel zijn bedenkingen bij andere kanalen en maakt hij zich zorgen over het advies van dat soort kanalen: "Je hebt altijd mensen die iets geks gaan doen of gaan investeren in iets waarin ze zich nauwelijks hebben ingelezen." Toch is onderzoeker De Regt niet alleen maar negatief over financieel advies op sociale media: "Het is natuurlijk ook goed dat mensen financiële keuzes bespreekbaar maken op het internet, zo zijn jongeren ermee bezig. Ik hoop eigenlijk dat dit onderzoek een stukje bewustwording met zich meebrengt, dat je niet zomaar alles van het internet moet aannemen."

Vandaag vieren meer dan een miljard hindoes wereldwijd het kleurenfestival Holi. Ook Ajay Moen Poeran en Shaiesta Gangadin zijn op pad voor de feestelijkheden. Poeran en Gangadin verbinden op hun eigen manier jongeren met het geloof. De twee merken op sociale media dat nieuwsgierigheid naar het hindoeïsme groeit. De 27-jarige programmamaker Poeran bereikt jonge hindoes via zijn podcast over spiritualiteit. "Sinds ik dit doe, merk ik dat leeftijdsgenoten vragen hebben over het geloof." Hij ziet dat de jongere generatie zich meer met het hindoeïsme bezighoudt, iets wat hij zelf pas later ging doen. "Vroeger had ik weinig met de cultuur, maar op een gegeven moment zocht ik meer verbinding met mijn gemeenschap en ben ik me erin gaan verdiepen", aldus Poeran. Vandaag gaat de podcastmaker in gesprek met jonge Holi-vierders voor zijn podcast. Vanavond gaat hij naar een Holifeest in Transvaalwijk in Den Haag. "Ik vind het zo mooi dat er mensen van allerlei achtergronden daar samenkomen. Dit is ook de essentie van deze dag. Door het kleurenpoeder zie je de verschillen niet meer. Er is een menselijke eenheid." Tijdens Holi werd er ook dit jaar weer met kleurpoeder gegooid, bijvoorbeeld zoals hier in India: Het geloof heeft Poeran door een zware tijd gesleept. "Ik had een depressie. Het was echt een strijd, een duister punt in mijn leven. De spiritualiteit gaf mij handvatten om het te overwinnen.". Die zege is ook precies waar hij vandaag bij stilstaat. "Bij Holi vier je de overwinning van het goede over het kwade. Daarbij denken mensen vaak aan demonen en engelen, maar het is juist een innerlijke strijd, die je elke dag voert." Shaiesta Gangadin (27) staat vandaag in Zuiderpark voor stichting APNA. Ze is bezig met de voorbereidingen van het Holi Colour Sensation festival dat morgen plaatsvindt in het Rotterdamse Zuiderpark. Gangadin is voorzitter van het jongerenbestuur. De groep jongerenvrijwilligers is nu groter dan ooit: "Daar ben ik enorm trots op." Ooit begon de organisatie met ongeveer zeven jongerenvrijwilligers, maar dat is nu gegroeid tot een groep van dertig vaste helpers. Gangadin krijgt veel vragen over de betekenis van Holi. Volgens haar draait het feest om het samen vieren met anderen. "Het festival heeft roots in het hindoeïsme, maar het is niet alleen voor ons." Volgens haar staat het festival voor verbroedering, liefde en respect hebben voor elkaar. "Het is een heel gezellig Surinaams feestje en iedereen mag komen." Vragen stellen Op de evenementen van APNA komen veel mensen naar de organisatie toe met vragen over het geloof. "Maar ook via sociale media zoeken jongeren contact", zegt Gangadin. Ze vindt het mooi om te zien dat ze durven vragen te stellen over oude gebruiken en rituelen. De voorzitter is al sinds haar twaalfde actief bij de organisatie en heeft in die tijd veel geleerd. Net als Poeran ervaart Gangadin dat jongeren van nu meer toenadering zoeken tot het geloof. "Ik denk dat de samenleving van nu je goed laat nadenken over wie je bent en wie je wilt zijn. Iedereen heeft inspiratie nodig. En dit kan je halen uit cultuur en geloof."

Het kabinet gaat de afhandeling van de affaire met de kinderopvangtoeslagen versnellen. Het wil dat alle ruim 41.000 gedupeerde ouders uiterlijk in 2027 geholpen zijn en zal daarbij vooral de methode gebruiken die prinses Laurentien heeft bedacht. Als er niet wordt ingegrepen, zal de al eerder gestelde deadline niet worden gehaald, stelt staatssecretaris Palmen voor Herstel en Toeslagen. Die methode van prinses Laurentien houdt in dat ouders die naar hun idee nog niet voldoende zijn gecompenseerd voor de schade die zij hebben geleden, hun verhaal kwijt kunnen bij zogenoemde 'luisterende schrijvers' van de Stichting Gelijkwaardig Herstel (SGH). Dat is de stichting waar Laurentien vorig jaar bij vertrok. De schrijvers stellen een feitenrelaas op en op basis daarvan kan snel worden berekend waar de gedupeerden nog recht op hebben. De methode-Laurentien is voor ouders prettig, omdat ze het gevoel hebben gehoord te worden en snel duidelijkheid krijgen, zegt de staatssecretraris. Die methode wordt wel aangescherpt, waardoor het minder gemakkelijk wordt om geld uit te keren. In het verleden is het wel voorgekomen dat mensen compensatie kregen voor gebeurtenissen die voor de toeslagenaffaire hadden plaatsgevonden. Ook zijn er mensen die twee keer een compensatie hebben ontvangen voor hetzelfde leed, zo blijkt uit de evaluatie van de methode. Naast de Laurentien-methode komt er een tweede schaderoute, waarbij mensen zelfstandig, met een advocaat, kunnen aantonen dat zij aanvullende schade hebben geleden doordat zij bijvoorbeeld hun baan of huis zijn kwijtgeraakt. Commissie-Van Dam In januari concludeerde een spoedcommissie, die werd geleid door oud-CDA-Kamerlid Van Dam, dat er stevig moet worden ingegrepen bij de afhandeling van de toeslagenaffaire. Anders gaat het nog jaren duren voordat de slachtoffers volledig gecompenseerd zijn. De commissie noemde de hersteloperatie tot nu toe onoverzichtelijk en onuitvoerbaar. Zo zijn er tot nu toe vijf schaderoutes die bewandeld kunnen worden. Daar wordt nu flink het mes in gezet. De commissie adviseerde om vol in te zetten op de methode-Laurentien, omdat bewezen is dat die goed werkt. En dat doet Palmen nu ook. De staatssecretaris heeft vanmorgen in de ministerraad groen licht gekregen om het spoedadvies volledig over te nemen. Dat betekent dus dat er in plaats van vijf nu twee afzonderlijke schaderoutes komen. Verder komt er één 'uniform schadekader' met vaste vergoedingen voor vergelijkbaar leed opgesteld. Verder wordt er voor ouders met heel complexe schadeposten nog een aparte Commissie Complexe Schadeposten ingericht. Palmen zal rond het mei-reces een uitgewerkt plan naar de Tweede Kamer sturen.

Een chirurg van het OLVG-ziekenhuis in Amsterdam heeft zich schuldig gemaakt aan discriminatie in het bijzijn van een coassistent. Dat oordeelt het College voor de Rechten van de Mens, waar deze coassistent een klacht had ingediend. Het ziekenhuis heeft de arts sancties opgelegd. Wat die sancties zijn, is niet bekend. De student, met een Marokkaans-Nederlandse achtergrond, liep coschappen in het kader van zijn master geneeskunde. In 2020 zei een chirurg in zijn bijzijn dat hij "een hekel heeft" aan Marokkanen. Ook andere artsen bij wie de student coschappen liep, vertoonden volgens hem grensoverschrijdend gedrag. Zo zei er een dat "er een vluchtelingenboot is aangespoeld" toen er een patiënt van Somalische afkomst op de afdeling lag. Racistische opmerkingen De coassistent diende in 2022 een klacht in bij het ziekenhuis over de racistische opmerkingen die hij had gehoord. Het OLVG schakelde daarop een onderzoeksbureau in. Bij dat onderzoek werden specifiek twee artsen onderzocht. In de resultaten staat dat het "aannemelijk" is dat een van hen inderdaad grensoverschrijdende opmerkingen heeft gemaakt en er ook een aanraking heeft plaatsgevonden. Bij de andere arts is volgens de onderzoekers niet vast te stellen wat er is gebeurd. De resultaten van het onderzoek en de gevolgen ervan zijn teruggekoppeld aan de coassistent in 2023. 'Zeer kwalijk' De coassistent was niet tevreden met de afhandeling van zijn klacht. Daarom stapte hij naar het College Voor de Rechten van de Mens. Dat oordeelt dat er sprake is geweest van "discriminatoire bejegening" bij een van de chirurgen. En omdat de chirurg in kwestie in een gezagsverhouding stond met de coassistent, rekent het college zijn opmerking toe aan het ziekenhuis als werkgever, schrijft stadsomroep AT5. Ook de andere racistische opmerkingen vindt het college kwalijk. "Het is zeer kwalijk dat in het bijzijn van coassistenten, de artsen van de toekomst, op zo'n manier over patiënten wordt gepraat", vindt het college. Adequaat gehandeld Het college vindt dat het ziekenhuis de klacht van de coassistent zorgvuldig en voldoende adequaat heeft behandeld. Bovendien is er volgens het college voldoende zorg gedragen voor een discriminatievrije werkomgeving. Zo is er voor medewerkers een app waar zij ongewenst gedrag kunnen melden. "Dit kan en mag niet gebeuren", zegt Wietske Vrijland van het OLVG. "Voor discriminatie en racisme is absoluut geen plek in OLVG. Een veilige omgeving waarin we prettig kunnen samenwerken met respect voor elkaar is noodzakelijk."

De gemeente Den Haag gaat onderzoeken of strandpaviljoens het hele jaar door kunnen blijven staan. Ondernemers willen dat graag. Nu worden strandtenten elk voorjaar opgebouwd en in het najaar weer afgebroken. Volgens de ondernemers is dat tijdrovend en kostbaar, bleek tijdens een vergadering met de gemeenteraad over de toekomst van het strand. "Laat ons twaalf maanden op het strand staan, waarvan we acht maanden mogen exploiteren." Redeneren op basis van cijfers De vorige coalitie had wel oren naar permanente bebouwing op het strand en beloofde een onderzoek, maar dat kwam er niet. De nieuwe wethouder voor 'de strandvisie', Robert Barker van de Partij voor de Dieren, vond zo'n onderzoek niet nodig. "We zijn niet zonder reden tot de conclusie gekomen dat het niet wenselijk is om strandtenten het hele jaar te laten staan", zei hij tijdens de raadsvergadering. Nu is hij toch overstag omdat een meerderheid van de raad voor een motie stemde van collegepartij D66 om het onderzoek alsnog te doen. "Er zijn geen cijfers over de voor- en nadelen van permanente verbouwing", zegt raadslid Dennis Groenewold daarover. "Wij willen een onderzoek, zodat we vanuit cijfers kunnen redeneren en niet op basis van gevoel." Barker kan daarmee leven: "Als de raad wil dat alle cijfers op een rij worden gezet, hebben we daar geen problemen mee." Gemeenteraadsverkiezingen De strandtenten zouden dan in de wintermaanden nog steeds gesloten zijn, maar hoeven niet meer afgebroken te worden. Er wordt in het onderzoek onder meer gekeken naar de effecten van permanente bebouwing op de stikstofuitstoot, de duinvorming op het strand en op de natuurbeleving van bezoekers. De uitkomsten moeten bekend zijn voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026. Duurzaam Volgens ondernemers is het laten staan van de paviljoens duurzaam. Voor het opbouwen zijn grote hijskranten en vrachtwagens nodig, die uitstoot veroorzaken. Ook kunnen er op permanente gebouwen zonnepanelen gelegd worden. Natuurorganisaties stellen daar tegenover dat permanente bebouwing ten koste gaat van duinvorming in de winter. "De wind en het zand worden geblokkeerd", zegt Marc Janssen van Stichting Duinbehoud Den Haag. Volgens hem moet het strand in de wintermaanden bovendien leeg zijn "zodat mensen kunnen uitwaaien". 'Verloedering' Ondernemers met een horecazaak op de boulevard zijn ook tegen permanente bebouwing. "Als jouw zaak uitzicht op zee heeft en er komt iets voor dat een nog beter uitzicht op zee heeft, waar ga je als bezoeker dan zitten?", zegt een van hen. "Het is niet fraai om in de winter tegen dichtgetimmerde paviljoens aan te kijken", gaat hij verder. "Dat leidt tot verloedering." De meeste partijen vinden dat áls er permanente bebouwing komt, de paviljoens in de wintermaanden dicht moeten blijven. "Het moet geen opmaat worden voor jaarrondexploitatie", vindt Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP.

Marleen de Rooy wordt de nieuwe vaste politieke duider van het NOS Journaal. Zij volgt Xander van der Wulp op, die per 1 april aan de slag gaat als hoofdredacteur van NOS Sport. De Rooy werkt sinds 2017 op de politieke redactie van de NOS. Ze neemt ook de rol van Van der Wulp over in de podcast De Stemming van Vullings en Van der Wulp. Samen met Joost Vullings (EenVandaag, AVROTROS) bespreekt zij vanaf 28 maart in De Stemming van Vullings en De Rooy iedere vrijdag de politieke actualiteit in Den Haag, met scherpe analyses en voorspellingen. Eer "De politiek voor mensen begrijpelijk en toegankelijk maken, is altijd een belangrijk doel voor mij geweest. Het is een eer om dit nu ook als vaste duider in de NOS Journaals te doen", zegt De Rooy. "In deze spannende politieke tijden speelt de journalistiek een cruciale rol. Niet alleen door het kritisch te volgen, maar ook door de gebeurtenissen en besluiten helder en feitelijk uit te leggen aan iedereen in Nederland. Ik kijk er naar uit dit samen met de collega's van de Haagse redactie te doen." Rondje Binnenhof Giselle van Cann, hoofdredacteur NOS Nieuws, onderstreept dat De Rooy over veel journalistieke ervaring beschikt en het Binnenhof "door en door" kent: "Ze doorziet de politiek en weet verhalen helder, toegankelijk en met veel energie over te brengen voor een groot publiek". De YouTube-serie Rondje Binnenhof, waar zij ook aan meewerkt, wordt door het vertrek van Xander van der Wulp en het aanstaande pensioen van Gerri Eickhof tijdelijk opgeschort. De laatste aflevering is op 21 maart. Daarna wordt gekeken hoe en in welke vorm een vervolg kan worden gegeven aan de serie. Marleen de Rooy begon haar journalistieke carrière bij het Financieele Dagblad. In 2013 maakt ze de overstap naar de economieredactie van de NOS. De afgelopen jaren was ze al de vaste vervanger van Xander van der Wulp.